کنسول دستی جدید ایسوس با نام ROG Xbox Ally X، یکی از عجیبترین و در عین حال چشمگیرترین دستگاههای بازی قابلحمل بازار است. مایکروسافت آن را با شعار «این یک ایکسباکس است» معرفی میکند، اما در واقع با یک رایانه شخصی کامل روبهرو هستیم، نه یک کنسول واقعی. از سوی دیگر، منتقدان این دستگاه را یکی از بهترین و قدرتمندترین PCهای دستی ساختهشده تاکنون میدانند؛ هرچند قیمت سرسامآورش باعث میشود که خرید آن برای بسیاری از کاربران منطقی نباشد.
این دستگاه نسخهای بازطراحیشده از Asus ROG Ally است؛ مدلی که حالا با پردازنده جدید AMD APU و نسخهای بازسازیشده از ویندوز عرضه میشود. هر دو این تغییرات پیشرفتهایی محسوس به شمار میروند، اما مشکل اصلی از نگاه نویسنده در درک اشتباه مایکروسافت از نیاز کاربران کنسولهای دستی است. در واقع، مایکروسافت پس از کنار گذاشتن طرح ساخت کنسول دستی اختصاصی خود، حالا با چسباندن برچسب Xbox روی محصول ایسوس، از بازیکنان میخواهد بیش از هر کنسول ایکسباکس تاریخ برایش هزینه کنند.
نتیجه چیست؟ دستگاهی که از نظر سختافزاری تحسینبرانگیز است، اما از نظر هویت سردرگم:
یک «ایکسباکس» که واقعاً ایکسباکس نیست، و یک «پیسی دستی» که هم درست ساخته شده و هم اشتباه.
بازار کنسولهای دستی در سالهای اخیر با ورود Steam Deck از سوی Valve متحول شد. این دستگاه موفق شد بازاری که پیشتر بسیار محدود و خاص بود را وارد جریان اصلی کند. اما شرکتهای دیگر، بهجای رقابت در قیمت و سادگی، تلاش کردند نسخههای قویتر و گرانتری بسازند؛ اشتباهی که باعث شد Steam Deck همچنان محبوب و مرتبط باقی بماند.
در این میان، Asus ROG Xbox Ally X گرچه از لحاظ فنی در بیشتر زمینهها بهتر از Steam Deck است، اما اختلاف قیمت چشمگیر باعث میشود مقایسه آنها بیمعنا به نظر برسد. همانطور که نویسنده اشاره میکند، در این سطح قیمت، مایکروسافت و ایسوس از کاربران انتظار دارند که این دستگاه را بهعنوان رایانه اصلی خود انتخاب کنند، نه فقط یک ابزار همراه برای بازی.
مایه تأسف است، زیرا در مجموع با دستگاهی واقعاً فوقالعاده روبهرو هستیم. تراشهی AMD Ryzen Z2 Extreme در واقع یک APU هوشمند و بهینه است که بخش CPU سنگینِ مدل Ryzen AI 9 HX 370 را کاهش داده، اما در عین حال گرافیک قدرتمند Radeon 890M را حفظ کرده است. در ابتدا طراحی آن که شباهت زیادی به دستهی بازی داشت برایم عجیب و حتی خندهدار بود، اما خیلی زود نظرم تغییر کرد؛ این طراحی بهطرز شگفتانگیزی راحت و ارگونومیک است، شاید راحتتر از هر کنسول دستی دیگری که تاکنون امتحان کردهام و باور کنید، تعدادشان کم نبوده است.
یکی از نکات چشمگیر دیگر، سکوت و خنکبودن دستگاه است. در حالت بازی، حتی در تنظیمات توربو، تقریباً بیصدا کار میکند و مزاحمتی ایجاد نمیکند. اغلب در حالت «Performance» با توان ۱۷ وات روی باتری کار میکند که در آن حالت هم صدای آن بهسختی قابل شنیدن است، بهویژه وقتی در کنار بلندگوهای قدرتمند و پرصدایش قرار بگیرد.
البته رابط جدید Windows Overlay هنوز نمیتواند از نظر یکپارچگی با سیستمعاملی مانند SteamOS رقابت کند، اما بدون شک پیشرفت بزرگی نسبت به تجربهی ناخوشایند کار با دسکتاپ ویندوز روی یک نمایشگر ۷ اینچی محسوب میشود. مایکروسافت این رابط را با الهام از داشبورد Xbox طراحی کرده و نتیجهاش محیطی است که هم حس کنسول را القا میکند و هم در قالب یک رابط هوشمند برای رایانه، امکان جابهجایی آسان بین فروشگاهها و کتابخانههای بازی را فراهم میآورد.
با این حال، بیشتر کاربران همچنان بیشتر زمان خود را در حالت Big Picture استیم خواهند گذراند. نکتهی مثبت این است که دستگاه بهسرعت وارد رابط کاربری مخصوص حالت دستی میشود و عملکرد ورود و خروج از حالت خواب آن نیز از بسیاری از رقبا بهتر است.
اما اگر انتظار دارید این محصول تجربهای کاملاً مشابه Xbox ارائه دهد، باید بگویم ناامید خواهید شد.
با این حال، اگر بودجهی کافی دارید و بهدنبال بهترین تجربهی ممکن از یک رایانهی دستی گیمینگ هستید، Asus ROG Xbox Ally X دقیقاً همان چیزی است که میخواهید: قدرتمند، خوشدست، کمصدا و با عمر باتری قابلتوجه هرچند همچنان کمی طراحی آن اغراقآمیز بهنظر میرسد.
در مقابل، اگر فقط قصد دارید دستگاهی جانبی برای سیستم اصلی خود داشته باشید، خرید آن چندان منطقی نیست؛ چرا که میتوانید دستگاههایی با عملکرد مشابه و قیمتی بسیار پایینتر پیدا کنید. برای نمونه، Lenovo Legion Go معمولاً با نصف قیمت Xbox Ally X عرضه میشود و حتی میتواند میزبان SteamOS باشد تا تجربهای کاملاً روان و یکپارچه ارائه دهد.
و در نهایت، اگر به سراغ این محصول آمدهاید بهامید تجربهای تمامعیار از Xbox یا شاید نسخهای ارتقاءیافته از گرانترین «کنسول» مایکروسافت باز هم باید بگویم اشتباه کردهاید. این دستگاه هنوز یک رایانهی شخصی است، با همهی ویژگیها و محدودیتهای آشنا.
این کنسول یک Xbox واقعی نیست.
مشخصات اصلی Asus ROG Xbox Ally X حول محور استفاده از تراشهی جدید AMD Ryzen Z2 Extreme میچرخد؛ پردازندهای که در واقع جانشین طبیعی مدل Z1 Extreme محسوب میشود. این نسخه تازه از ترکیب هستههای Zen 5 و Zen 5c برای بخش پردازشی خود بهره میبرد. تفاوت اصلی بین این دو در آن است که هستههای Zen 5c از نظر معماری کاملاً مشابه Zen 5 هستند، اما فضای کمتری اشغال میکنند، فرکانس کاری پایینتری دارند و به حافظه کش L3 کمتری دسترسی دارند.
AMD برای بهینهسازی عملکرد در دستگاههای دستی، هوشمندانه تعداد هستههای پردازنده را نسبت به مدل دسکتاپی Ryzen AI 9 HX 370 کاهش داده است. در نتیجه، Z2 Extreme دارای ۸ هسته و ۱۶ رشتهی پردازشی است عددی که برای یک دستگاه دستی کاملاً مناسب و در عین حال قدرتمند است. این موضوع باعث میشود تا در صورت اتصال دستگاه به نمایشگر و موس و کیبورد، همچنان بتوان از آن به عنوان یک رایانهی واقعی استفاده کرد.
اما بخش کلیدی این تراشه بدون تردید در GPU مجتمع آن نهفته است. AMD کارت گرافیک داخلی Radeon 890M با معماری RDNA 3.5 را به طور کامل در آن حفظ کرده که شامل ۱۶ واحد پردازشی (Compute Unit) میشود. این یعنی Xbox Ally X یکی از قدرتمندترین عملکردهای گرافیکی را در میان تمام کنسولهای دستی موجود ارائه میدهد و نتایج بنچمارکها نیز این برتری را تأیید میکنند.
در سایر بخشها، مشخصات دستگاه شباهت زیادی به مدل پیشین ROG Ally X دارد، با این تفاوت که رم ۲۴ گیگابایتی LPDDR5x اکنون با سرعت ۸۰۰۰ مگاترنسفر بر ثانیه کار میکند که اندکی سریعتر از مدل قبلی با فرکانس ۶۵۰۰ مگاترنسفر بر ثانیه است. نمایشگر همان پنل ۷ اینچی IPS LCD با رزولوشن 1080p و نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز باقی مانده و روشنایی حداکثر آن نیز ۵۰۰ نیت است.
در بخش ذخیرهسازی، همچنان از SSD یک ترابایتی PCIe 4.0 NVMe استفاده شده و درگاههای ارتباطی شامل دو پورت USB-C (یکی با پشتیبانی از Thunderbolt 4)، درگاه microSD UHS-II و جک ترکیبی ۳.۵ میلیمتری هستند. وزن دستگاه نسبت به نسخهی قبلی کمی افزایش یافته و اکنون ۷۱۵ گرم است. باتری نیز همان ظرفیت ۸۰ واتساعتی را دارد که دوام شارژ بالایی را برای تجربهی طولانیمدت بازی فراهم میکند.
در نهایت، این همه قدرت با قیمتی نهچندان ارزان همراه است؛ نسخهی جدید Xbox Ally X با قیمت ۱۰۰۰ دلار / ۸۰۰ پوند عرضه میشود، در حالی که مدل قبلی ۸۰۰ دلار قیمت داشت. با این حال، ترکیب پردازندهی نسل جدید، رم سریعتر و گرافیک قدرتمندتر، این دستگاه را به یکی از جدیترین و پیشرفتهترین کنسولهای دستی حال حاضر بازار تبدیل کرده است.
در جمعبندی عملکرد، باید گفت Asus ROG Xbox Ally X در حال حاضر سریعترین کنسول دستی گیمینگ است که تا به امروز در تستهای PC Gamer مورد بررسی قرار گرفته؛ و این در حالی است که این رسانه مجموعهی گستردهای از دستگاههای مشابه را آزمایش کرده است. در بنچمارکهای انجامشده، Xbox Ally X در کنار سه رقیب مستقیم خود یعنی مدل اصلی ROG Ally X با تراشه Z1 Extreme، مدل OneXPlayer OneXFly F1 Pro با پردازنده Ryzen AI 9 HX 370 و در نهایت MSI Claw 8 AI+ با تراشهی Intel Core Ultra 7 285V (Lunar Lake) مورد مقایسه قرار گرفته و توانسته در تمام آزمونها از رقبا پیشی بگیرد.
البته باید توجه داشت که تفاوت عملکرد چندان چشمگیر نیست؛ در بالاترین سطح توان، یعنی حالت Turbo Performance، اختلاف عملکرد تنها چند فریم بر ثانیه است. با این حال، در پردازندههای گرافیکی مجتمع (iGPU) همین چند فریم تفاوت میتواند مرز میان تجربهای روان و گیمپلی همراه با لگ باشد.
یکی از نکات برجسته در عملکرد Radeon 890M، کارایی عالی آن در توان مصرفی پایینتر است. همانطور که نسخهی OneXFly F1 Pro در توان ۱۵ وات عملکرد درخشانی داشت، Xbox Ally X نیز در حالت ۱۷ وات (Performance Mode) بازدهی شگفتانگیزی از خود نشان میدهد. در آزمایشها، بازی FC 26 در رزولوشن 1080p به صورت کاملاً روان اجرا شد، حتی در حالی که دستگاه روی حالت خودکار (Auto Preset) تنظیم شده بود و نیازی به تغییر تنظیمات گرافیکی احساس نمیشد.
همچنین پشتیبانی از فناوریهای FSR (FidelityFX Super Resolution) و Frame Generation شرکت AMD باعث میشود بتوان از قدرت گرافیکی Radeon 890M نهایت بهره را برد و نرخ فریم بالاتری را تجربه کرد. هرچند باید اشاره کرد که در برخی مواقع، بهویژه هنگام فعال بودن Frame Generation، مشکل آرتیفکتهای تصویری در Xbox Ally X مشاهده شده که احتمالاً در بهروزرسانیهای بعدی درایورها برطرف خواهد شد.
یکی از بخشهای جالب و جدید Asus ROG Xbox Ally X، تجربهی تمامصفحهی Xbox Full Screen Experience روی این کنسول دستی است. اساساً این رابط کاربری نسخهای سبکشده از Windows است که برخی عناصر استاندارد ویندوز و پردازشهای پسزمینه را تا زمانی که به حالت Windows Desktop Mode سوئیچ نکنید، غیر فعال نگه میدارد.
متأسفانه، مایکروسافت این رابط را فعلاً تنها برای Xbox Ally X ارائه کرده و قرار است پشتیبانی از سایر دستگاههای مبتنی بر ویندوز در سال جدید اضافه شود. این محدودیت باعث شده که تجربهی کامل این رابط کاربری فعلاً تنها به کاربران Ally X اختصاص داشته باشد، اگرچه با روشهای جایگزین غیررسمی میتوان تا حدی روی دستگاههای دیگر هم از آن بهره برد.
با نامگذاری Xbox، انتظار میرود طراحی این رابط شبیه به UI کنسولهای Xbox Series X/S باشد، و واقعاً هم امکان جابهجایی میان پنلهای هر اپلیکیشن، مثل Xbox App، Epic Games Store یا Steam فراهم شده است.
با این حال، به دلیل وجود نرمافزار Armoury Crate که همیشه در دستگاههای ایسوس اجرا میشود، گاهی ممکن است سردرگم شوید که تنظیم مورد نظر خود را در رابط Xbox پیدا کنید یا در Overlay یا صفحه اصلی Armoury Crate باشد. همین موضوع باعث میشود که Xbox Ally X نتواند تجربهی یکپارچهای شبیه به Steam Deck یا سایر دستگاههای مبتنی بر SteamOS ارائه دهد.
اما نکته مثبت این است که دستگاه به سرعت بوت میشود و ورود و خروج از حالت Sleep بسیار سریع و بدون دردسر است. چیزی که در اینجا وجود ندارد و گیمرهای کنسول Xbox آن را از دست خواهند داد، ویژگی Quick Resume است. روی Series X، میتوانید بازی را در نیمهی راه متوقف کنید و چند روز بعد دقیقاً از همان نقطه ادامه دهید، اما در Xbox Ally X این امکان وجود ندارد و بازیها هنگام رفتن دستگاه به حالت Hibernate بسته میشوند.
باز هم باید تأکید کرد: این یک Xbox واقعی نیست.
در مقایسه با نسخهی دسکتاپ ویندوز، Xbox Full Screen Experience سریعتر عمل میکند. مشابه SteamOS، میتوانید بین حالت تمامصفحه و دسکتاپ جابهجا شوید، اگرچه برای بهرهمندی از بهینهسازیهای عملکرد، لازم است دستگاه را ریبوت کنید. تفاوت فریمها بین اجرای بازیها در حالت تمامصفحه و دسکتاپ معمولاً ناچیز است، اما حتی همین اختلاف کوچک هم میتواند تجربهی بهتری ایجاد کند.
در مورد مصرف باتری، تغییر پردازشهای پسزمینه در حالت تمامصفحه تأثیری محسوس نداشته است. با این حال، باتری بزرگ Ally X باعث میشود که این دستگاه همچنان یکی از طولانیترین زمانهای شارژدهی را در بین کنسولهای دستی داشته باشد.
طراحی Asus ROG Xbox Ally X یکی دیگر از جنبههایی است که توجه را جلب میکند. از نظر زیباییشناسی شاید هنوز ظاهر آن با دستههای برجسته کمی عجیب به نظر برسد، اما از لحاظ ارگونومی، راحتترین کنسول دستیای است که تاکنون استفاده کردهام. طراحی آن بهخصوص با thumbstickهای offset و دستههای طولانی، تجربهای مشابه در دست گرفتن یک دسته استاندارد Xbox فراهم میکند و برای استفاده طولانی مدت بسیار مناسب است.
در مقایسه با نسخهی اصلی Ally X، دستگاه کمی بزرگتر و ضخیمتر شده است، اما این ضخامت به دلیل دستههای بلند، چندان احساس نمیشود و در عوض باعث میشود که دستگاه هنگام بازی بسیار آرامتر عمل کند. حتی در مکانهای عمومی، مثل قطار، میتوانید بدون جلب توجه، بازی کنید و سر و صدای فنها مزاحمتی ایجاد نمیکند.
به جز یک دکمهی جدید Xbox که امکان دسترسی سریع به Gamebar overlay یا سوئیچ بین پنلهای اپلیکیشنها را فراهم میکند، سایر جنبههای طراحی تقریباً مشابه نسخهی اصلی Ally X باقی ماندهاند.
نمایشگر Asus ROG Xbox Ally X یکی از بخشهایی است که بیشترین ناامیدی را ایجاد میکند. با اینکه نسخهی اصلی دستگاه هم از یک نمایشگر 1080p با روشنایی ۵۰۰ نیت بهره میبرد، انتظار داشتم در این نسخه بهخصوص با قیمت ۱۰۰۰ دلاری، شاهد ارتقای قابل توجهی باشیم. مقایسه با دستگاههایی مانند OneXFly F1 Pro با پنل OLED جذاب 1080p، تنها باعث افزایش حس کمبود میشود.
نمایشگر Xbox Ally X از نظر رنگ و شفافیت کمی تخت به نظر میرسد و حتی در حالت روشنایی ۱۰۰٪، رنگها آن شادابی و جلوهای که انتظار میرود را ندارند. با این حال، واکنشپذیری نمایشگر عالی است و حتی در سریعترین بازیها هیچ مشکل ghosting مشاهده نشد.
در نهایت، ROG Xbox Ally X همزمان بهترین کنسول دستی مبتنی بر PC است که تجربه کردهام و هم یک درس مهم درباره مسیر اشتباه بازار این دسته از دستگاهها. قیمتگذاری صحیح Valve برای Steam Deck باعث شد این محصول در سال ۲۰۲۵ همچنان محبوب باشد، اما مایکروسافت با افزایش حدود ۲۰۰ دلاری برای شاسی جدید، APU بهروز و overlay سیستمعامل، کمی بیش از حد تهاجمی عمل کرده است.
برای علاقهمندان به کنسولهای دستی، بهترین گزینهها در سال ۲۰۲۵ به این شکل هستند:
۱. بهترین کلی: Lenovo Legion Go S SteamOS Edition
۲. بهترین اقتصادی: Steam Deck
۳. بهترین برای Windows: MSI Claw 8 AI+
۴. بهترین صفحهنمایش بزرگ: Lenovo Legion Go
۵. بهترین جمعوجور: Ayaneo Flip DS
نظرات